Uitval nutsvoorzieningen

We vinden het vanzelfsprekend dat er altijd water uit de kraan komt, dat er elektriciteit is, dat de verwarming het doet en dat we zorgeloos en snel kunnen internetten en bellen. Toch kunnen deze zogenoemde nutsvoorzieningen onverwacht uitvallen. Dat kan voor flinke overlast en problemen zorgen. Bij mensen thuis, in ziekenhuizen of zorginstellingen, bij bedrijven en in het verkeer. Je zit thuis in het donker of in de kou, je hebt geen water om te drinken of geen gas om mee te koken. Het openbare leven kan volledig ontwricht raken: stoplichten werken niet, geld- en betaalautomaten weigeren dienst, internet en het mobiele telefoonverkeer liggen plat.

De hulpdiensten en de bedrijven die je voorzien van gas, water en elektriciteit of internet- en telefoondiensten leveren, zijn zo goed mogelijk voorbereid op storingen. Ze hebben noodplannen klaarliggen. Uiteraard proberen zij de problemen zo snel mogelijk op te lossen. In extreme gevallen zorgen de gemeenten voor noodopvang. Maar het is ook belangrijk om te weten wat je zelf kan doen om voorbereid te zijn.

Elektriciteit

Stroomuitval leidt tot problemen. Computers werken niet, er is geen licht, soms werkt de verwarming niet. In de meeste gevallen is een stroomstoring beperkt tot een vrij klein gebied, maar soms is er geen stroom in een groot gebied. Vaak is een stroomuitval snel verholpen, maar het kan soms ook langer duren.

Hoe kan ik me voorbereiden op een stroomstoring? 

  • Zorg voor een noodpakket.
  • Schaf een noodaggregaat aan als je afhankelijk bent van elektriciteit voor je gezondheid, huishouden of bedrijf. 

Wat doen de overheid en nutsbedrijven tijdens een stroomstoring? 

  • Uiteraard proberen de bedrijven problemen zo snel mogelijk op te lossen. Een overzicht van actuele stroomstoringen in Zeeland vind je hier.  

  • De hulpdiensten en de bedrijven die je voorzien van elektriciteit, zijn zo goed mogelijk voorbereid op storingen. Ze hebben noodplannen klaarliggen, die erop gericht zijn om de gevolgen zoveel mogelijk te beperken. 
  • Bij een langdurige uitval van stroom worden noodstroomvoorzieningen getroffen. Dit gebeurt eerst bij organisaties en instellingen die het meest kwetsbaar zijn, zoals ziekenhuizen en zorginstellingen. 
  • Bij een langdurige uitval van stroom zijn soms de reguliere communicatiemiddelen niet beschikbaar. In die situaties kan je voor informatie terecht op het gemeentehuis of een nabijgelegen brandweerkazerne. 
  • In extreme gevallen zorgen de gemeenten voor noodopvang. 

Wat moet ik doen bij stroomuitval?

  • Meld de storing bij het gratis Nationaal storingsnummer gas en stroom: 0800 – 9009.
  • Sluit deuren en ramen zodat de warmte binnenblijft.
  • Laat je koelkast en vriezer zo lang mogelijk dicht en haal stekkers van apparaten uit het stopcontact.
  • Kijk ook eens om naar familie, vrienden of buren die zichzelf minder goed kunnen redden.
Gas

De meeste huishoudens zijn aangesloten op het aardgasnet. Het transport van gas is betrouwbaar, maar door een storing in het netwerk kan de gastoevoer verstoord raken. Hierdoor kan de verwarming uitvallen of kan je niet meer koken.

Hoe kan ik me voorbereiden op een gasstoring?

  • Zorg voor een noodpakket. Vul je noodpakket eventueel aan met een elektrische kookplaat en een elektrische of petroleumkachel.
  • Zorg dat je weet waar de gashoofdkraan zit in je woning en hoe je gastoevoer afsluit.
  • Zorg dat je weet welke apparaten in je huis gas gebruiken en hoe je ze afsluit.

Wat moet ik doen als het gas uitvalt?

  • Meld de storing bij het gratis Nationaal storingsnummer gas en stroom: 0800 – 9009.
  • Luister bij een langdurige storing naar calamiteitenzender.
  • Sluit de gashoofdkraan af en schakel alle apparaten die gas gebruiken uit.
  • Werkt de centrale verwarming niet door een gasstoring en is het koud buiten? Houd dan de warmte zoveel mogelijk binnen. Gebruik alleen de kleinste ruimte.
  • Kijk of er mensen in je omgeving zijn die hulp nodig hebben.
  • Als de storing voorbij is, kunnen gevaarlijke situaties ontstaan omdat je waakvlammen opnieuw moet aansteken. Controleer gastoestellen zoals fornuis, geiser en cv-ketel.
  • Na een gasstoring kan het nutsbedrijf langskomen om de toevoer weer aan te sluiten. Sluit in dat geval nooit zelf het gas aan!

Wat moet ik doen als ik niet thuis was tijdens een gasstoring?

  • Kijk of er informatie over de storing in je brievenbus ligt.
  • Doe in geen geval het licht aan en zet geen schakelaars om als je je woning betreedt.
  • Gebruik geen open vuur en rook niet.
  • Controleer of je een gaslucht ruikt.
  • Ruik je gas, verlaat dan direct de woning en zet de deur open voor ventilatie.

Een overzicht van actuele gasstoringen in Zeeland vind je hier.  

Water

Drinkwater in Nederland is schoon en veilig. We hoeven er alleen de kraan maar voor open te draaien. Een enkele keer kan het voorkomen dat drinkwater tijdelijk niet beschikbaar is of dat je het water niet kan drinken door verontreiniging. Dit kan komen door werkzaamheden aan de waterleiding of een leidingbreuk.

Hoe kan ik me voorbereiden op uitval van drinkwater?

  • Zorg dat je voldoende water in je noodpakket hebt zitten. Reken vier liter water per persoon per dag. Zorg ook voor een aantal lege schone flessen en een jerrycan. Duurt de storing lang, dan deelt het waterbedrijf water uit via distributiepunten. Je krijgt dan drie liter drinkwater per persoon per dag.
  • Woon je in hoogbouw? Houd er dan rekening mee dat water omhoog wordt gepompt met een hydrofoor. Deze kan zijn uitgevallen nadat de watertoevoer is onderbroken of als sprake is geweest van lage druk. De beheerder van de flat kan de hydrofoor resetten. Zorg dat je weet hoe je jouw gebouwbeheerder kan bereiken.

Kookadvies

Een kookadvies is een advies van je waterbedrijf om het water drie minuten te koken voordat je het gaat drinken. Het waterbedrijf geeft dit advies tijdens of na werkzaamheden aan het waterleidingnet. Bij een kookadvies hoef je alleen het water te koken dat je gaat drinken. Je kan er bijvoorbeeld wel gewoon mee douchen. Als dit advies voor jou geldt, krijg je een oranje of rode kaart in de brievenbus. Het waterbedrijf laat ook weten wanneer je kan stoppen met het koken van drinkwater.

Een overzicht van actuele waterstoringen in Zeeland vind je hier.  

ICT

Informatie- en communicatietechnologie (ICT) is niet meer weg te denken uit onze samenleving. We hebben allerlei netwerken waarin ICT een belangrijke rol speelt, zoals internet en het mobiele telefoonnet. Bij netwerkstoringen kan je vaak niet meer bellen, WhatsAppen, internetbankieren of televisiekijken. Winkels moeten sluiten en reizen met openbaar vervoer is een probleem. Geld pinnen bij de bank kan ook ineens niet meer.

Steeds vaker worden computers geïnfecteerd door ransomware, ook wel gijzelvirussen genoemd. Deze virussen blokkeren een computer en/of gegevens die erop staan. Pas na betaling kun je je bestanden weer terugkrijgen. Een gijzelvirus kan grote gevolgen hebben voor het bedrijfsleven. Als grote organisaties getroffen worden, kan dit invloed hebben op onze samenleving. Openbare voorzieningen kunnen bijvoorbeeld tijdelijk platgegooid worden door ransomware. Het kan overigens ook thuis gebeuren dat je computer besmet raakt door een gijzelvirus.

Wat kan ik zelf doen om een ransomware-besmetting te voorkomen?

  • Wees bedacht op mail van onbekende afzenders. Deze lijken vaak afkomstig van bekende partijen zoals Banken, KPN, PostNL etc. Kenmerken van valse (phishing) e-mails zijn o.a. het ontbreken van een gepersonaliseerde aanhef en matig taalgebruik.
  • Links - bekijk een link voor u er op klikt. Als de muis over de link gehouden wordt zonder er op te klikken, verschijnt in beeld waar de link echt heen gaat. Is het een andere bestemming dan de link zelf aangeeft, dan moet je er absoluut niet op klikken.
  • Bijlagen - door het openen van een foute bijlage wordt de Ransomware geïnstalleerd. En dan is het goed mis. Open bij twijfel de bijlage dus niet. Bestandsextenties  met .exe  per definitie nooit openen.
  • Indien er iets gebeurt dat je niet vertrouwt, sluit dan direct je pc, laptop of tablet af en koppel deze los van het netwerk (haal de kabels eruit en schakel wifi uit) en waarschuw een ICT specialist.
  • Zorg  er altijd voor dat de laatste software-, beveiligingsupdates en -patches zijn geïnstalleerd.

Hoe bereid ik me voor op uitval van computersystemen?

  • Zorg voor een noodpakket in huis.
  • Het alarmnummer 112 is vrijwel altijd bereikbaar. Soms is 112 door een storing of ernstige omstandigheid niet goed bereikbaar. Daarom is het goed om te weten waar het dichtstbijzijnde ziekenhuis, brandweer- of politiepost is, zodat je ernaar toe kan als dat nodig is.
  • Zorg voor wat contant geld in huis. Geldautomaten en pinapparaten zijn misschien buiten werking.