Veilig zwemmen en varen in zee
De Zeeuwse (schier-)eilanden worden aan alle kanten omringd door water. Zo’n 600 km kustlijn en de wateren om ons heen zorgen voor veel plezier voor zowel inwoners als recreanten. Maar de zee is onvoorspelbaar en niet iedereen kent de gevaren van de zee. Op deze webpagina geven we je tips hoe je veilig kan genieten van zwemmen en varen in zee. Ook vertellen de Zeeuwse KNRM-reddingstations je alles over de gevaren in hun regio.
Zwemmen in zee
- De zee is geen groot zwembad, maar kent diverse gevaren zoals stromingen, golfslag en effecten van sterke wind. Hou daar altijd rekening mee.
- Met vlaggen in verschillende kleuren wordt langs de kust aangegeven of je veilig in zee kan zwemmen. Deze strandvlaggen zijn er alleen op plekken waar een reddingsbrigade is. Op deze website lees je alles over de vlaggen en hun betekenis.
- Let ook op elkaar. Zie je iemand die mogelijk in nood is? Onderneem meteen actie en waarschuw zowel anderen als ook de strandwacht of reddingsbrigade.
- Het is ook belangrijk dat het zwemwater veilig is om in te zwemmen. Zeeland kent veel 'blauwe vlag' stranden. De blauwe vlag voor schone en veilige stranden en jachthavens is een kwaliteitskeurmerk dat wordt toegekend door de ANWB. Op deze website is te lezen waar de stranden te vinden zijn. Actuele gegevens over zwemwaterkwaliteit en eventuele waarschuwingen en/of zwemverboden zijn te vinden op www.zwemwater.nl.
Ga goed voorbereid het water op
- Beluister de weerberichten.
- Verzamel informatie over je vaarwater, zorg dat je weet welke knooppunten je tegenkomt en hoe je die veilig kan passeren.
- Draag kleding die duidelijk zichtbaar is.
- Zorg dat de technische staat van je vaartuig in orde is.
Veiligheid op het water
- Houd je altijd aan de vaarregels en draag een reddingsvest.
- Kijk goed om je heen en communiceer met andere schippers als dat nodig is.
- Passeer andere schepen, veerponten, en bruggen en sluizen op de juiste manier.
- Steek veilig over.
Wat moet ik doen als het misgaat?
- Alarmeer met noodknop DSC kanaal 70 in je marifoon. Kan dat niet, alarmeer dan de kustwacht (in Nederland roep je Den Helder Rescue) via marifoonkanaal 16. Als je om zoekhulp vraagt, moeten alle schepen in de buurt ook mee helpen zoeken.
- Heb je alleen een mobiele telefoon, hoop dan op bereik en bel Kustwacht 0900-0111 of de meldkamer via 112. Je hebt nu niet het voordeel van de meeluisterende schepen in de buurt, daarom is een marifoon altijd een beter middel om alarm te maken.
- In alle gevallen zal de kustwacht je vragen om je positie en de overige omstandigheden. Noem dan behalve je GPS-positie ook globaal waar je bent.
- Motorpech, maar geen noodsituatie? Dan rukt de KNRM niet uit. Je kan gebruik maken van maritieme pechhulp van diverse aanbieders. Lees de informatie van de Kustwacht.
Meer tips over veiligheid in zee staan op de website van de KNRM (Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij) of de website van de reddingsbrigades. Varen? Installeer dan de 'KNRM helpt' app op je telefoon. De belangrijkste tips kun je ook downloaden als PDF.
KNRM Station Zeeland
Vanwege de vele activiteiten op, in en rondom het water heeft de KNRM verschillende reddingstations in Zeeland. Per station is hieronder te lezen waar je in die regio vooral op moet letten als je gaat varen of zwemmen in zee. Meer weten over de Zeeuwse KNRM-stations? Download dan de brochure.
KNRM Breskens
Scheepvaart
De Westerschelde is een van de drukste vaarwateren ter wereld; hier varen grote containerschepen van 400 meter lang, tankers en vele andere beroepsvaart. Daar tussendoor varen ook (rivier)cruiseschepen, veerboten, binnenvaart en natuurlijk de zeilboten en motorjachten. Let daarom altijd goed op, blijf weg bij de beroepsvaart en hou eventueel contact met de verkeerscentrales. Meer info op www.vts-scheldt.net
Getij en zandbanken
De monding van de Westerschelde kent een getijdeverschil tot wel 5 meter. Hierdoor zijn er sterke stromingen. De Westerschelde kent ook veel zandbanken, je kan hier makkelijk vast lopen en in problemen raken. De haven van Breskens is bijvoorbeeld niet in een rechte lijn binnen te varen vanaf Vlissingen. Maak daarom vooraf een goede vaarplanning. Meer info op https://www.varendoejesamen.nl/regios/deltawateren
Aparte regelgeving
In de monding en op de Westerschelde is er een apart Scheepvaart-regelement, met soms afwijkende regelgeving. Kijk vooraf of je aan deze regelgeving voldoet, zorg dat je de verkeersregels op de Westerschelde kent!
KNRM Cadzand
Het Zwin
Het Zwin is een intergetijdengebied. Bij laag water kun je van Cadzand naar Knokke wandelen door de Zwingeul, of een stuk het natuurgebied in lopen. Bij opkomend tij stroomt het water met hoge snelheid het gebied in en loopt de geul in een razend tempo vol. Dat levert gevaar op voor wandelaars die in de sterke stroming terecht komen, ingesloten worden door het water of vast komen te zitten in het slik. Controleer voor je vertrekt het tij, ga nooit alleen het Zwin in en zorg voor communicatiemiddelen, zodat je hulp kan vragen. Of bezoek het Zwin onder begeleiding van een gids: https://www.zwin.be/nl/groepswandeling-met-gids.
’s Nachts in of op het water
Cadzand is een populaire toeristische bestemming voor dagtoeristen, verblijfsrecreanten en de pleziervaart. Ook ’s avonds en ’s nachts trekt de zee. Schippers en zwemmers komen in het donker in de problemen. Ga nooit varen als je alcohol of drugs hebt gebruikt en zwem alleen overdag.
Watersporter zonder communicatiemiddelen
Bij harde wind zien we in Cadzand veel kitesurfers. Soms surfen mensen alleen en is niemand in de buurt om hulp te verlenen als er iets mis gaat. Voor snelle hulpverlening is een noodbaken, dat een signaal met je locatie uitzendt, van groot belang. Met een druk op de knop alarmeer je met de PLB (Personal Locator Beacon) direct de reddingswerkers.
Soms spoelt er een kite aan, waarna hulpdiensten worden gewaarschuwd. Je maakt het iedereen, inclusief jezelf, makkelijker als jouw mobiele telefoonnummer op je materiaal staat. Je hebt je materiaal snel terug en je bespaart de redders zeer kostbare en nodeloze zoekacties mocht je niet meer op het water zijn. Bestel daarom de gratis ‘Be Traceable’ sticker via de website van de KNRM. Daar vind je nog meer tips voor veilig surfen.
Strekdammen
Om de jachthaven te beschermen zijn twee grote strekdammen aangelegd, gemaakt van X-blocs, betonnen blokken die in elkaar grijpen. Op de strekdammen ligt tussen de X-blocs een wandelpad, maar veel kinderen vinden het verleidelijk om op de blokken te klimmen. Het redden van mensen die in de holtes tussen de blokken terechtkomen, is buitengewoon moeilijk. Maar ook voor kiters en jachteigenaren geldt dat ze uit de buurt van de strekdammen moeten blijven, omdat de golfslag en de stroming je kite of jacht tegen de strekdammen kan slaan. Redden bij de dammen is om diezelfde reden een risicovolle klus.
Jachthaven
Bij de monding van de jachthaven in Cadzand-Bad staat een sterke stroming. Daarnaast wordt de havenmond gevormd door twee grote strekdammen van betonnen X-blocs. Niet alleen voor onervaren schippers is het lastig om de haven in te varen. Zorg ervoor dat je goed voorbereid de haven invaart, hou de weersomstandigheden in de gaten en vertrek niet naar Cadzand bij te sterke wind of stroming.
Website station Cadzand
Facebook
Instagram
KNRM Westkapelle
Ruwe zee
Pleziervaarders komen door beschut water van Vlissingen en komen bij Westkapelle plots in een gebied met steile, brekende golven. Ze laten zich verrassen. Vooral bij boei OG8 is het raak, daar zit in de zeebodem een gat naast een drempel die het water omhoog perst; wij noemen dat de Maelinge. En soms varen mensen bij eb en noordoostenwind om Westkapelle naar de Oosterscheldekering en beseffen pas bij Westkapelle hoe ruw de zee is. Boven de Domburger Rassen, ten noorden van Westkapelle, staat plaatselijk maar weinig water. Met meer dan 5 Beaufort tussen noordoost en west moet je daar als pleziervaarder wegblijven.
Drukke scheepvaart
Het Oostgat is deel van de Scheepvaartroute over de Steenbank, er varen dus veel zeeschepen. Pleziervaarders varen daar ook graag omdat het goed betond is en het strand vlakbij. Maar ze kijken te weinig achterom, zien ze ineens zo’n zeeschip achter zich opdoemen en schrikken. Advies: kies liever voor de Deurloo en de Geul van de Rassen, die zijn bij mooi weer goed te doen. Wil je toch door het Oostgat, luister dan uit op kanaal 14 en 64 en vraag Centrale Vlissingen zo nodig om hulp.
Bereid je voor en let altijd op
Weet waar de getijstroom en golven op elkaar botsen. Communiceer In het Oostgat met Centrale Vlissingen (VHF 14) en met Trafic Centre Steenbank (VHF 64). Vaar bij krachtige wind niet onder de kust tussen Westkapelle en Domburg en voor Oostkapelle ligt een ondiepte. Kijk in het Oostgat vaak achterom vanwege snelle zeeschepen. Kies liever voor de Deurloo dan het drukke Oostgat. Surfers, blijf weg bij de paalhoofden.
KNRM Veere
Onvoorspelbare windvlagen
Op het Veerse meer komen onvoorspelbare windvlagen voor, die ineens onstuimig kunnen opsteken en grillig zijn wat windrichting betreft. Bij smalle vaargeulen kan dat extra problemen geven als het druk is en de betonning erg dicht langs de ondiepten ligt.
Smal vaarwater met zeer variërende diepten
Het Veerse meer kent variërende diepten. Ook is er een zomer- en winterpeil. Plaatselijk is het vaarwater smal met ondiepten dicht langs de betonning. Bovendien is er veel recreatievaart. Blijf dus altijd binnen de aangegeven vaargeul.
Onder water
Op tal van plaatsen zijn er obstakels onder water, zoals kribben, hou daar rekening mee. Het is zoutwater, dat betekent dat er kruiskwallen, Japanse oesters (messcherp onder water), zeewier en watergras voorkomen.
KNRM Hansweert
Veiligheid Oosterschelde Duikers
Aan de oevers van de Oosterschelde wordt het gehele jaar door intensief gedoken. Het blijft goed opletten voor de duiker en vooral de minder ervaren duikers zouden niet te diep moeten duiken. Duik ook niet alleen, veel ongelukken zijn daaraan te wijten geweest. De KNRM adviseert een gezondheidscheck voor alle duikers.
Zandbanken in de Ooster- en Westerschelde
In de Ooster- en Westerschelde is strandingsgevaar door veelvuldige veranderingen in de locatie van de zandbanken en daarmee samenhangende plaatselijke verraderlijke stromingen. Blijf altijd binnen de betonning varen.
Hinderlijke golfslag
Hinderlijke golfslag kan veroorzaakt worden door grote zeeschepen die door een nauw vaarwater varen. Ook de snelheid van die schepen speelt een rol. Deze omstandigheden zijn beide aanwezig op de Westerschelde en hebben veelvuldig tot gevaarlijke situaties voor binnenvaartschepen en recreatievaart geleid. Houd daarom de doorgaande zeescheepvaart goed in de gaten, houd afstand en gebruik indien mogelijk nevenvaarwateren.
Schorren en slikken
Langs de oevers van de Westerschelde komen schorren/slikken voor. Het lopen hierop geeft verschillende risico’s, zoals het zodanig wegzakken in de slik dat je vast komt te zitten en zonder externe hulp niet meer los komt. Dit kan bij opkomend tij dan tot levensgevaarlijke situaties leiden. Ga daarom deze schorren en slikken niet op! Mocht het echt nodig zijn, dan nooit alleen en altijd communicatiemiddelen meenemen.
Kitesurfers
De Oesterdam en de dijken langs de Westerschelde zijn geliefde locaties voor kitesurfers. De gevaren ontstaan bij aflandige wind en/of het wegvallen van de wind. Dan raken er regelmatig kitesurfers zoek die niet op eigen gelegenheid in staat zijn om terug te keren. We raden dus sterk af om te gaan kitesurfen bij aflandige wind.
Nog weinig surfers zijn in het bezit van een Personal Locator Beacon (PLB). Zo’n PLB kun je in geval van nood activeren, waarna deze de hulpdiensten alarmeert en je GPS-locatie aangeeft. Zo kunnen de vrijwilligers van de KNRM snel en gericht eropuit om je te redden.
KNRM Neeltje Jans
Aandacht voor veiligheid bij de Oosterscheldekering (OSK)
De getijdestroming kan voor zeer gevaarlijke situaties zorgen rondom de OSK. Om te voorkomen dat schepen door deze gevaarlijke stroming te dicht bij de kering komen, ligt er aan beide zijden een veiligheidslijn. Voor de veiligheidslijn ligt een voorwaarschuwing van gele tonnen. Deze markeren het gevaarlijke gebied en het is ook gewoon verboden (voor alle waterrecreanten) om achter de voorwaarschuwing te komen!
Zandbanken verplaatsen zich door getijdestroming
De sterke stroming in het gebied zorgt ervoor, dat sommige zandbanken zich verplaatsen. Met name de Banjaard verzandt richting de vaargeul. Blijf daarom altijd in de vaargeul, welke wordt gemarkeerd door de betonning en zorg dat dat je kaarten up-to-date zijn. Om gevaarlijke situaties te voorkomen moet je vaartuig ook beschikken over voldoende motorvermogen.
Natura 2000 gebieden
Zowel op de Noordzee als de Oosterschelde zijn verschillende gebieden aangemerkt als Natura 2000 gebied. Natura 2000 is wetgeving om de natuur te beschermen. Deze gebieden zijn niet of beperkt toegankelijk voor watersporters en scheepsvaart. Kijk voor meer informatie op www.natura2000.nl
KNRM Ouddorp
Veiligheid Grevelingenmeer Duikers
Aan de zuidzijde van de Grevelingen (noordkust van Schouwen-Duivenland) wordt het gehele jaar door intensief gedoken. Er zijn daar diverse hotspots waar vooral diepe duiken worden gemaakt. De diepere wrakken hebben daar de afgelopen jaren helaas tot meerdere ongelukken geleid, vaak met fatale afloop. Aan de veiligheid van de wrakken is gewerkt. Dat heeft inmiddels wel zijn vruchten afgeworpen, er zijn daarna minder incidenten geweest. Het blijft goed opletten voor de duiker en vooral de minder ervaren duikers zouden niet te diep moeten duiken. Duik ook niet alleen, veel ongelukken zijn daaraan te wijten geweest. De KNRM adviseert een gezondheidscheck voor alle duikers.
Verklikkerplaat bij Renesse
Over deze zandplaat is in de media al veel geschreven. Jaarlijks haalt de KNRM wandelaars die ingesloten worden door het water van de plaat af. De zee en de stromingen op deze plaats zijn bijzonder gevaarlijk. Er staan diverse waarschuwingsborden, die nog te vaak worden genegeerd. Bij opkomend water vult de geul tussen de plaat en het strand zich snel met water en dan is de terugkeer afgesloten. Met als gevolg dat je vast zit op een zandplaat die langzaam onder water komt te staan.
Brouwersdam Kitesurf paradijs
De Brouwersdam is een hotspot voor kitesurfers. Bij enige wind zijn er honderden kitesurfers aanwezig. De gevaren ontstaan bij aflandige wind en/of het wegvallen van de wind. Dan raken er regelmatig kitesurfers zoek die niet op eigen gelegenheid in staat zijn om terug te keren. We raden dus sterk af om te gaan kitesurfen bij aflandige wind.
Nog weinig surfers zijn in het bezit van een Personal Locator Beacon (PLB). Zo’n PLB kun je in geval van nood activeren, waarna deze de hulpdiensten alarmeert en je GPS-locatie aangeeft. Zo kunnen de vrijwilligers van de KNRM snel en gericht eropuit om je te redden.
De KNRM redt mensen en dieren in nood op zee. Snel, professioneel en kosteloos. Vrijwilligers zijn 24 uur per dag inzetbaar en redden al bijna 200 jaar mensen. De organisatie wordt in stand gehouden door vrijwillige bijdragen. Meer informatie hierover staat op de website van de KNRM.
